Operacja stulejki (plastyka napletka, odklejenie napletka)

Przygotowanie

Przygotowania do operacji stulejki są proste, ale bardzo istotne dla sprawnego przebiegu zabiegu i gojenia. Przede wszystkim pacjent musi być zdrowy – na około 2 tygodnie przed terminem nie powinien przechodzić żadnych infekcji (np. przeziębienia, opryszczki) ani stanów zapalnych okolic intymnych. Wszelkie istniejące stany zapalne napletka czy żołędzi (np. zapalenie balanoposthitis) należy wyleczyć przed operacją.

Dwa tygodnie przed zabiegiem nie wolno przyjmować antybiotyków ani leków rozrzedzających krew (np. aspiryny) – jeśli pacjent je stosuje przewlekle, decyzję o ewentualnym odstawieniu podejmuje lekarz prowadzący. Na wizytę kwalifikacyjną warto dostarczyć wyniki podstawowych badań, takich jak morfologia krwi, oznaczenie krzepliwości (PT, APTT) i poziom glukozy – lekarz może je zlecić, aby ocenić ogólny stan zdrowia. Koniecznie należy też poinformować o wszystkich przyjmowanych lekach i chorobach (np. cukrzycy, nadciśnieniu).

Kilka dni przed operacją pacjent powinien ogolić okolice intymne (włosy łonowe, w miarę możliwości też wokół nasady prącia), ponieważ ułatwi to utrzymanie czystości pola operacyjnego. W dniu zabiegu rano należy wziąć prysznic i dokładnie umyć okolice krocza. Dla własnego komfortu dobrze jest założyć luźną bieliznę i spodnie, które nie będą uciskać opatrunku po operacji (np. dresy). 

Jeśli operacja ma być w znieczuleniu miejscowym, nie trzeba być na czczo – można zjeść lekkie śniadanie. W przypadku planowanego znieczulenia ogólnego obowiązuje standardowa zasada: na czczo min. 6 godzin przed (chyba że anestezjolog zaleci inaczej). Tuż przed zabiegiem pacjent podpisuje zgodę i rozmawia z anestezjologiem. Bezpośrednio przed operacją pielęgniarka może ogolić resztki owłosienia z prącia, jeśli jakieś pozostało, oraz założyć wenflon (do podania leków). Przygotowanie obejmuje też dezynfekcję pola operacyjnego specjalnym środkiem antyseptycznym. Wszystkie te kroki zapewniają bezpieczny przebieg operacji i minimalizują ryzyko powikłań.

Przebieg zabiegu

Zabieg zwykle wykonuje się w znieczuleniu miejscowym (nasiękowym), dzięki czemu pacjent nie odczuwa bólu, ale pozostaje przytomny. U małych chłopców lub w szczególnych przypadkach możliwe jest znieczulenie ogólne, ale standardem u starszych dzieci i dorosłych jest znieczulenie miejscowe – eliminuje to ryzyko narkozy i pozwala na szybszy powrót do formy.

Pacjent układany jest na plecach. Po znieczuleniu chirurg oczyści i odkaża pole operacyjne. Sam zabieg polega na usunięciu zwężonej części napletka lub jego odpowiednim nacięciu i plastyce (szyciu), tak aby poszerzyć jego ujście.

W praktyce istnieje kilka technik operacyjnych dostosowanych do stopnia zaawansowania stulejki. Przy niewielkim zwężeniu wykonuje się zazwyczaj tzw. plastykę napletka – chirurg dokonuje paru drobnych nacięć radialnych (na kształt „rozcięcia” obrączki) lub klinowego wycięcia fragmentu skóry, a następnie zszywa napletek tak, by poszerzyć jego otwór. Taki zabieg pozwala zachować napletek, jedynie zwiększając jego średnicę. 

W cięższych przypadkach stulejki (gdy zwężenie jest duże lub napletek bliznowato zmieniony) konieczne może być całkowite usunięcie napletka, czyli obrzezanie. W trakcie operacji lekarz oddziela również ewentualne zrosty między napletkiem a żołędzią – wielu pacjentów ma tzw. napletek przyklejony, co często współwystępuje ze stulejką. Odklejenie napletka (uwolnienie zrostów) to część zabiegu, którą chirurg wykonuje delikatnie, aby nie uszkodzić żołędzi. W razie potrzeby plastyki wymagają także wędzidełko napletka (jeśli jest zbyt krótkie) lub inne elementy – wszystko to odbywa się podczas jednej operacji. 

Na koniec zakładane są szwy rozpuszczalne, więc zwykle nie ma potrzeby ich usuwania. Cała procedura trwa najczęściej około 30–60 minut w zależności od metody i rozległości korekcji. Po zabiegu prącie zostaje zabezpieczone jałowym opatrunkiem. Pacjent może odpocząć chwilę po operacji, a następnie – po uzyskaniu instrukcji – wraca do domu tego samego dnia.

Rekonwalescencja

Gojenie się rany po operacji stulejki trwa zwykle kilka tygodni, ale już w ciągu pierwszych dni pacjent odczuwa wyraźną ulgę – ustępuje bolesne napięcie napletka. Bezpośrednio po zabiegu prącie jest opatrzone bandażem i gazą, często z niewielkim uciskiem, aby zapobiec krwawieniu. Pierwszą dobę najlepiej spędzić w domu, ograniczając chodzenie i wysiłek do minimum. Gdy ustąpi znieczulenie, może pojawić się umiarkowany ból prącia lub okolic rany – zazwyczaj jest on porównywany do bólu przy stłuczeniu.

W razie dolegliwości można przyjąć zalecony przez lekarza środek przeciwbólowy (najczęściej zaleca się typowe leki jak paracetamol lub ibuprofen). Należy unikać zażywania aspiryny i innych leków z kwasem acetylosalicylowym przez pierwsze 4-5 dni po zabiegu, ponieważ zwiększają one skłonność do krwawień.

Przez około tydzień trzeba szczególnie dbać o higienę okolicy rany. Nie wolno moczyć prącia bezpośrednio w kąpieli – zalecane są prysznice zamiast wanny, a miejsce po operacji myjemy delikatnie letnią wodą z łagodnym mydłem (lub zgodnie z zaleceniem lekarza). Po myciu należy osuszyć ranę czystym ręcznikiem (przykładając go delikatnie, nie pocierając). Lekarz może zlecić przemywanie rany środkiem odkażającym (np. Octeniseptem) 1–2 razy dziennie oraz zmianę opatrunku na świeży, jałowy. 

Zwykle po operacji stulejki nie zakłada się cewnika do pęcherza, więc pacjent oddaje mocz normalnie – pierwsze oddawanie moczu może lekko szczypać, bo mocz podrażnia świeżą ranę, ale z każdym dniem to uczucie będzie mniejsze. Ważne jest, by utrzymywać prącie w czystości i suchości. Jeśli opatrunek przemoknie moczem, należy go zmienić na nowy. Po 3-4 dniach, zgodnie z zaleceniem lekarza, można zacząć pozostawiać ranę odkrytą na trochę dłużej, aby się wietrzyła – sprzyja to gojeniu.

Do codziennych aktywności (np. praca biurowa) pacjent może wrócić dość szybko, często już po 2-3 dniach, jeśli czuje się dobrze. Natomiast przez około 2-3 tygodnie należy unikać większego wysiłku fizycznego, podnoszenia ciężarów, intensywnego sportu. Stopniowy powrót do ćwiczeń jest możliwy po ok. 3 tygodniach, o ile rana goi się prawidłowo. Przez ten czas zaleca się noszenie raczej obcisłej bielizny, która unieruchomi prącie (np. przylegające slipy) – pozwoli to zmniejszyć ból przy chodzeniu i ochroni gojącą się ranę przed urazem. Luźne bokserki mogłyby powodować ocieranie się opatrunku o bieliznę i większy dyskomfort.

Bardzo ważnym zaleceniem jest wstrzemięźliwość seksualna do czasu całkowitego wygojenia. Oznacza to powstrzymanie się od współżycia seksualnego oraz masturbacji przez około 4-5 tygodni po zabiegu. Wczesne podjęcie aktywności seksualnej mogłoby spowodować rozejście się rany lub krwawienie. Trzeba pozwolić tkankom się zrosnąć. Po około miesiącu (zgodnie z indywidualną oceną lekarza na wizycie kontrolnej) można wrócić do życia seksualnego – początkowo ostrożnie. Należy się liczyć z tym, że pierwsze stosunki mogą być odczuwane jako nieco dyskomfortowe, bo blizna i odkryta żołądź są jeszcze wrażliwe. Z czasem (po kilku tygodniach) nadwrażliwość żołędzi minie, gdy nabierze ona nieco grubszej warstwy ochronnej naskórka.

Kontrolna wizyta u urologa jest zazwyczaj wyznaczana 5–7 dni po zabiegu. Lekarz sprawdza, czy rana goi się prawidłowo, ewentualnie usuwa założone opatrunki uciskowe lub resztki szwów (choć najczęściej stosuje się nici rozpuszczalne). Jeśli wszystko przebiega dobrze, kolejne kontrole mogą nie być potrzebne. Całkowite zagojenie rany następuje zwykle w ciągu ok. 4 tygodni, ale jest to kwestia indywidualna. W okresie gojenia normalne jest umiarkowane zaczerwienienie, niewielki obrzęk okolicy rany czy siniak – mogą one utrzymywać się parę tygodni. W razie pojawienia się niepokojących objawów (silny ból, duży obrzęk, ropna wydzielina, gorączka) należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem prowadzącym.