Endoproteza barku

Kiedy konieczna jest proteza barku?

Endoprotezoplastyka stawu barkowego (ramiennego) to zabieg ratujący funkcję barku w sytuacjach, gdy struktury stawu są nieodwracalnie uszkodzone. Wskazaniem najczęściej jest zaawansowana choroba zwyrodnieniowa stawu barkowego (omartroza) – pacjent odczuwa wtedy silny ból nawet w nocy, a ruchomość w stawie jest znacznie ograniczona (często nie może unieść ręki powyżej poziomu). Innym wskazaniem są ciężkie urazy – szczególnie wieloodłamowe złamania głowy kości ramiennej u osób starszych, gdzie złączenie odłamów jest niewykonalne lub rokuje źle. W takich przypadkach wszczepienie protezy pozwala uniknąć kalectwa ramienia.

Również choroby reumatyczne (reumatoidalne zapalenie stawów) mogą doprowadzić do zniszczenia stawu barkowego i wymagać jego wymiany. O kwalifikacji do endoprotezoplastyki decyduje ortopeda na podstawie objawów pacjenta oraz badań obrazowych – na zdjęciu RTG lub tomografii widoczne jest zniesienie szpary stawowej, deformacja głowy kości ramiennej czy ubytki kostne panewki łopatki. Jeśli dołącza się nieodwracalne uszkodzenie stożka rotatorów (co często towarzyszy zmianom zwyrodnieniowym u osób starszych), ma to wpływ na wybór rodzaju protezy.

 Skontaktuj się z nami i umów wizytę

endoproteza barku Toruń

Rodzaje endoprotez barku

W odróżnieniu od endoprotez kolana czy biodra, gdzie konstrukcja jest zawsze podobna, protezy barku występują w kilku wariantach dostosowanych do konkretnej patologii. Gdy u pacjenta stożek rotatorów jest sprawny, zwykle stosuje się anatomiczną endoprotezę barku – składa się ona z metalowej głowy (odtwarzającej kształt głowy kości ramiennej) oraz panewki z polietylenu lub ceramiki, które wszczepiane są odpowiednio do kości ramiennej i łopatki. Taka proteza odwzorowuje naturalną anatomię stawu i wymaga czynnych mięśni stożka rotatorów do poruszania ramieniem.

Jeśli jednak ścięgna stożka są zerwane i nie rokują naprawy, lepszym rozwiązaniem jest odwrócona endoproteza barku (RSA). Ten typ protezy zamienia miejscami kulę i panewkę: na łopatce mocowana jest sztuczna głowa, a do kości ramiennej panewka – taka konstrukcja pozwala mięśniowi naramiennemu przejąć funkcję uniesienia ramienia zamiast uszkodzonych mięśni stożka rotatorów. Wyróżniamy też protezy częściowe (tzw. hemiprotezy), gdzie wymieniana jest tylko głowa kości ramiennej, a panewka pozostaje naturalna – stosuje się je np. u młodszych pacjentów pourazowych, gdy panewka jest w dobrym stanie. W naszej placówce dobieramy rodzaj implantu indywidualnie – chirurg przed zabiegiem analizuje stan stożka rotatorów (m.in. na podstawie USG/MRI) i na tej podstawie planuje odpowiednią protezę.

Przebieg operacji i rehabilitacja

  • Wszczepienie endoprotezy barku wykonywane jest w znieczuleniu ogólnym, często z dodatkową blokadą splotu ramiennego dla analgezji pooperacyjnej. Chirurg wykonuje cięcie z przodu barku (długości ok. 10–15 cm), preparuje tkanki, odsłania staw i usuwa zniszczone elementy: głowę kości ramiennej (odcina ją piłą oscylacyjną) oraz opracowuje panewkę – usuwa chrząstkę i osteofity. Następnie do jamy szpikowej kości ramiennej wprowadzany jest trzpień protezy z zamocowaną głową (lub gniazdem – w protezie odwróconej), zaś w łopatce umieszcza się panewkę (lub kulę – w RSA). Komponenty mogą być mocowane cementem lub bezcementowo. Po złożeniu implantu sprawdza się zakres ruchu i stabilność, po czym warstwowo zamyka ranę. Całość trwa około 2 godzin. Po operacji ramię unieruchamia się w ortezie odwiedzeniowej lub temblaku na kilka tygodni, zwłaszcza przy protezie anatomicznej, by chronić ewentualne naprawiane ścięgna stożka rotatorów.

  • Rehabilitacja rozpoczyna się ostrożnie – przez pierwsze 2–4 tygodnie dozwolone są jedynie bierne ruchy barku prowadzone przez fizjoterapeutę (pacjent sam nie rusza ręką). Później stopniowo włącza się czynne unoszenie ramienia do przodu i na boki, początkowo z odciążeniem. Po około 6 tygodniach zaczyna się bardziej aktywna rehabilitacja: ćwiczenia zakresu ruchu we wszystkich płaszczyznach oraz wzmacnianie mięśnia naramiennego i łopatki. Pełny program fizjoterapii trwa zwykle 3–6 miesięcy. Efekty: pacjenci odczuwają znaczącą ulgę w bólu – często już bezpośrednio po operacji ból artretyczny znika, zostaje tylko ból gojącej się rany. Zakres ruchu barku poprawia się stopniowo – po endoprotezie anatomicznej pacjent może często unieść ramię powyżej linii barków, a po protezie odwróconej przynajmniej do poziomu barku (co pozwala na samodzielne jedzenie, ubieranie się itp.).

  • Ostateczny wynik zależy od stanu mięśni i rehabilitacji, ale celem jest uzyskanie sprawności wystarczającej do codziennych czynności bez bólu. Protezy barku mają trwałość kilkunastu lat, a nasi specjaliści dbają o precyzyjne wszczepienie implantu, co przekłada się na jego dłuższe, bezproblemowe funkcjonowanie.

 Umawiam się na wizytę

Sprawdź także:

Poznaj pozostałą ofertę Prywatnego Centrum Chirurgii w Toruniu: