Cystoskopia

Cystoskopia jest badaniem endoskopowym pęcherza moczowego i cewki moczowej, wykonywanym w celach diagnostycznych i leczniczych. Lekarz wprowadza do pęcherza cienki przyrząd optyczny zwany cystoskopem przez cewkę moczową (przewód wyprowadzający mocz z pęcherza). Dzięki temu może obejrzeć wnętrze pęcherza i cewki moczowej na ekranie oraz w razie potrzeby wykonać drobne zabiegi, np. usunąć mały guz, pobrać wycinki do badania histopatologicznego czy skruszyć kamień moczowy.

 Skontaktuj się z nami i umów wizytę

Czas trwania

Sama cystoskopia jest dość krótkim zabiegiem. Zazwyczaj trwa od kilku do kilkunastu minut. Jeśli konieczne jest wykonanie dodatkowych czynności (np. pobranie wycinków, usunięcie zmiany), czas ten może się nieznacznie wydłużyć, ale rzadko przekracza 20–30 minut. Przygotowanie pacjenta (rozmowa, znieczulenie, ułożenie na fotelu) zajmuje dodatkowe kilkanaście minut. 

Po zakończeniu badania pacjent zwykle pozostaje na obserwacji przez godzinę lub dwie, zwłaszcza jeśli otrzymywał znieczulenie ogólne, aby upewnić się, że czuje się dobrze. Cystoskopia jest procedurą jednodniową, co oznacza, że tego samego dnia pacjent wraca do domu.

Wskazania

Lekarz urolog zleca cystoskopię, gdy podejrzewa pewne schorzenia układu moczowego, których nie da się jednoznacznie rozpoznać innymi metodami obrazowymi. Wskazaniami do cystoskopii są m.in.:

  • krwiomocz, czyli obecność krwi w moczu (często niewidoczna gołym okiem, ale wykryta w badaniu moczu) – cystoskopia pomaga znaleźć źródło krwawienia,
  • nawracające infekcje dróg moczowych o niejasnej przyczynie, przewlekłe podrażnienie pęcherza (uczucie parcia, pieczenie) utrzymujące się mimo leczenia,
  • podejrzenie kamicy pęcherza moczowego (obecności kamieni) lub ciała obcego w pęcherzu,
  • podejrzenie wad wrodzonych lub zwężeń cewki moczowej (np. zastawki cewki) – zwłaszcza u młodszych pacjentów,
  • diagnostyka guzów pęcherza moczowego – cystoskopia umożliwia wykrycie nawet drobnych zmian na ścianie pęcherza,
  • kontrola pęcherza po leczeniu nowotworu (badanie kontrolne, czy nie nastąpiła wznowa choroby).

U mężczyzn cystoskopia bywa również wykonywana w celu oceny prostaty (gruczołu krokowego) od strony pęcherza oraz ujść moczowodów, np. przy diagnostyce utrudnionego oddawania moczu. Podsumowując, badanie to jest pomocne przy wielu dolegliwościach urologicznych, gdy potrzebny jest bezpośredni wgląd do pęcherza.

Przeciwwskazania

Mimo że cystoskopia jest badaniem bezpiecznym, istnieją sytuacje, w których nie powinno się jej wykonywać. Głównym przeciwwskazaniem jest ostre zakażenie dróg moczowych, zwłaszcza ostre zapalenie pęcherza lub gruczołu krokowego – wprowadzanie cystoskopu mogłoby wtedy roznieść bakterie po organizmie i wywołać nawet sepsę. Najpierw należy wyleczyć infekcję antybiotykiem, a dopiero potem planować cystoskopię. Inne przeciwwskazania to:

  • świeże uszkodzenie lub pęknięcie pęcherza (np. na skutek wypadku),
  • znaczne zwężenie cewki moczowej uniemożliwiające wprowadzenie cystoskopu, bardzo mała pojemność pęcherza lub jego anatomiczna deformacja (badanie mogłoby być wtedy zbyt ryzykowne lub mało wartościowe),
  • znaczna niewydolność serca lub niedawno przebyty zawał – stan pacjenta z ciężkimi chorobami układu krążenia musi być ustabilizowany zanim podda się temu zabiegowi,
  • nieuregulowane zaburzenia krzepnięcia krwi – grożą nadmiernym krwawieniem podczas badania; jeśli pacjent przyjmuje leki przeciwzakrzepowe (tzw. rozrzedzające krew), lekarz zadecyduje, czy i kiedy przed cystoskopią je odstawić.

Pacjenci z wszczepioną sztuczną zastawką serca również wymagają specjalnego przygotowania (np. osłony antybiotykowej), dlatego zawsze należy poinformować urologa o wszystkich poważnych schorzeniach. W razie wątpliwości lekarz może odroczyć badanie i zlecić najpierw leczenie chorób towarzyszących.

  • Przygotowanie

    Cystoskopia nie wymaga skomplikowanego przygotowania, ale należy spełnić kilka zaleceń, aby przebiegła bez problemów. Przez około 3 dni przed planowanym terminem zaleca się unikać ciężkostrawnych potraw i alkoholu, aby organizm był w dobrej kondycji. W dniu badania należy dokładnie podmyć okolice krocza (narządów intymnych) i ujście cewki moczowej, by zminimalizować ryzyko infekcji. Bezpośrednio przed zabiegiem trzeba oddać mocz, aby pęcherz był względnie pusty.

    Jeśli cystoskopia ma być wykonana w znieczuleniu ogólnym (narkozie) – co częściej dotyczy mężczyzn – pacjent powinien pozostać na czczo przez około 6 godzin (tzn. nie jeść ani nie pić). W przypadku znieczulenia miejscowego (często stosowanego u kobiet ze względu na krótszą cewkę) nie ma konieczności głodówki. Lekarz prowadzący poinformuje wcześniej o rodzaju znieczulenia i ewentualnym odstawieniu niektórych leków (np. przeciwzakrzepowych) przed badaniem. 

    Ważne jest też zgłoszenie lekarzowi objawów ewentualnej infekcji dróg moczowych – aktywne zakażenie może wymagać odłożenia cystoskopii i wyleczenia antybiotykiem. Przed samym badaniem personel może poprosić o przebranie się w jednorazowy strój zabiegowy. 

  • Przebieg zabiegu

    Zabieg odbywa się w pozycji leżącej lub na specjalnym fotelu ginekologicznym – pacjent ma zgięte i podparte nogi, co umożliwia wprowadzenie cystoskopu do pęcherza. Tuż przed rozpoczęciem cystoskopii lekarz znieczula miejscowo cewkę moczową żelem z lidokainą, aby zabieg był komfortowy. Następnie ostrożnie wsuwa cystoskop przez ujście cewki do pęcherza. Dla lepszej widoczności pęcherz bywa wypełniany sterylnym płynem (solą fizjologiczną). 

    Obraz z kamerki cystoskopu pozwala dokładnie ocenić błonę śluzową (wewnętrzną wyściółkę) pęcherza. Jeśli lekarz zauważy nieprawidłowości (np. polip, guz, zrost), może od razu pobrać ich fragmenty do analizy lub przeprowadzić drobną interwencję w trakcie zabiegu. Cystoskopia nie pozostawia żadnych nacięć ani blizn, ponieważ odbywa się przez naturalny otwór ciała – cewkę moczową.

  • Rekonwalescencja

    Po cystoskopii nie jest wymagany długi okres rekonwalescencji – pacjent szybko wraca do normalnej aktywności. Przez pierwsze kilka dni może jednak wystąpić dyskomfort przy oddawaniu moczu, lekkie pieczenie cewki, uczucie parcia na mocz lub śladowa domieszka krwi w moczu. Są to normalne objawy podrażnienia błony śluzowej i powinny samoistnie ustąpić w ciągu 1–2 dni. W tym okresie warto pić dużo wody, aby częściej przepłukiwać pęcherz – to pomaga szybciej pozbyć się ewentualnych drobnych krwawień i zmniejsza pieczenie. Zaleca się również powstrzymanie od intensywnego wysiłku fizycznego przez pierwszą dobę po zabiegu i unikanie kąpieli w wannie (lepszy prysznic), aż do zagojenia ewentualnego podrażnienia.

    Uwaga: jeśli po badaniu objawy zamiast ustępować nasilą się – np. ból w dole brzucha stanie się silny, pojawi się wysoka gorączka lub krwiomocz będzie obfity – należy skontaktować się z lekarzem. Może to wskazywać na rozwijającą się infekcję dróg moczowych lub inne powikłanie, które zdarza się rzadko, ale wymaga pomocy lekarskiej (czasem po cystoskopii profilaktycznie podaje się antybiotyk, aby zapobiec zakażeniu). Większość pacjentów przechodzi jednak cystoskopię bez powikłań.

    Jeżeli zabieg odbywał się w znieczuleniu ogólnym, przez resztę dnia nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn – organizm potrzebuje czasu, by całkowicie odzyskać sprawność psychoruchową. Podsumowując, rekonwalescencja po cystoskopii jest krótka i nieuciążliwa – już następnego dnia można wrócić do zwykłych zajęć.

Cystoskopia w Prywatnym Centrum Chirurgii w Toruniu to bezpieczne i wartościowe badanie, które w rękach naszych doświadczonych urologów pozwala szybko postawić diagnozę i wdrożyć właściwe leczenie. 

Jeśli zmagasz się z nawracającymi problemami urologicznymi, takimi jak krwiomocz czy infekcje, nie obawiaj się cystoskopii. Zapewniamy komfortowe warunki i znieczulenie, dzięki czemu badanie jest praktycznie bezbolesne. Skontaktuj się z nami – pomożemy Ci zadbać o zdrowie układu moczowego w przyjaznej atmosferze!

 

 Umawiam się na wizytę