Wycięcie fałdu brzeżnego
Fałdy brzeżne (zwane też fałdami anodermalnymi lub potocznie „skórkami” przy odbycie) to niewielkie, miękkie, wypukłe fragmenty skóry na brzegu odbytu. Często powstają jako pozostałość po wyleczonych hemoroidach zewnętrznych lub po przebytej szczelinie odbytu. Same w sobie nie stanowią zagrożenia dla zdrowia – są zmianą łagodną – ale potrafią sprawiać dyskomfort.
Pacjenci skarżą się na problemy z utrzymaniem odpowiedniej higieny (fałdy utrudniają dokładne oczyszczenie okolicy po wypróżnieniu), niekiedy na podrażnienie, świąd czy na aspekt estetyczny. Wycięcie fałdów brzeżnych to prosty zabieg chirurgiczny lub laserowy, który pozwala pozbyć się tych zmian i poprawić komfort życia. Wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, trwa krótko (kilkanaście minut), a rekonwalescencja po nim jest stosunkowo szybka i nieuciążliwa.
Czym jest fałd brzeżny?
Fałd brzeżny to nic innego jak nadmiar skóry w okolicy anodermy (skóry kanału odbytu i jego okolic). Powstaje najczęściej w wyniku rozciągnięcia skóry przez obrzęk lub zakrzep hemoroidalny, który następnie się wchłonął, pozostawiając luźny „wiotki” fragment skóry. Może też tworzyć się wskutek gojenia się szczeliny odbytu – wówczas na brzegu szczeliny narasta fałd zwany guzkiem wartowniczym.
Fałdy brzeżne mogą być pojedyncze lub mnogie, różnej wielkości (od paru milimetrów do ponad centymetra). Nie bolą, chyba że ulegną podrażnieniu lub staną się obrzęknięte np. przy stanie zapalnym hemoroidów. Wielu pacjentów zauważa je podczas higieny i bywa zaniepokojonych, czy to „kolejne hemoroidy”. Fałd skórny różni się tym, że jest miękki, można go złapać palcami i przesunąć – to po prostu skóra, bez tkanki hemoroidalnej w środku. Jego usunięcie ma charakter kosmetyczno-higieniczny.
Wskazania
Usunięcie fałdów brzeżnych wykonuje się na życzenie pacjenta, gdy stanowią dla niego problem. Typowe wskazania to:
- trudności z higieną – resztki stolca mogą zalegać przy fałdach, powodując podrażnienia i stany zapalne skóry, pacjent ma poczucie niepełnego oczyszczenia,
- nawracające podrażnienie, zaczerwienienie, świąd w miejscu fałdów (tzw. wyprysk okołoodbytowy mogący powstawać w wyniku maceracji skóry przy fałdach),
- dyskomfort psychiczny i estetyczny – pacjent czuje się skrępowany obecnością fałdów, np. podczas kontaktów intymnych, lub obawia się, że to coś groźnego,
- niepewność diagnostyczna – czasem dla pewności usuwa się i bada histopatologicznie zmiany, które wyglądają jak fałdy, aby wykluczyć inne patologie (rzadko, bo doświadczony proktolog zazwyczaj rozpoznaje je bez problemu).
Decyzja o zabiegu zapada po konsultacji z lekarzem – jeśli fałdy są jedynym problemem i pacjent chce się ich pozbyć, brak jest przeciwwskazań medycznych do ich wycięcia.
-
Przygotowanie
Zabieg usunięcia fałdów brzeżnych jest mało obciążający i wymaga od pacjenta minimalnego przygotowania. Warto zadbać o wypróżnienie przed zabiegiem, żeby następnego dnia nie trzeba było silnie się napinać. Można zastosować czopek glicerynowy lub łagodny środek przeczyszczający poprzedniego dnia, jeśli pacjent ma tendencję do zaparć.
Ogolenie okolicy wokół odbytu może ułatwić przeprowadzenie zabiegu i późniejszą pielęgnację (zwykle robi, jeśli potrzeba, robi to personel). Pacjent nie musi być na czczo, jeśli planowane jest tylko znieczulenie miejscowe – zaleca się jedynie lekki posiłek przed zabiegiem. Przed przystąpieniem do procedury lekarz zdezynfekuje okolicę zabiegową.
-
Przebieg zabiegu
Usuwanie fałdów brzeżnych odbywa się w pozycji leżącej na plecach lub na boku, z rozchylonymi pośladkami. Lekarz podaje miejscowo znieczulenie – najczęściej kilka drobnych wstrzyknięć lignokainy w podstawę fałdów i okoliczną skórę. Po odczekaniu chwili, gdy znieczulenie zacznie działać, przystępuje się do wycięcia zmian. W zależności od dostępnego sprzętu i preferencji stosuje się:
- skalpel lub nożyczki chirurgiczne – fałd jest chwytany i odcinany, krwawiące naczynka w miejscu wycięcia są koagulowane (przyżegane elektrokoagulatorem) lub podwiązywane drobnymi szwami,
- laser CO₂ lub radiofrekwencję – zmiany skórne usuwa się przy użyciu wiązki laserowej lub elektrody radiowej, która jednocześnie tnie i zamyka naczynia. To metoda precyzyjna, z minimalnym krwawieniem i szybkim gojeniem.
Niezależnie od metody, zazwyczaj usuwa się wszystkie przeszkadzające fałdy podczas jednej sesji. Jeśli fałdów jest dużo i są rozległe, lekarz może zaplanować dwa etapy (to jednak rzadkość). Po wycięciu zmian pozostają małe ubytki skóry – w zależności od ich wielkości, zostawia się je do naturalnego zagojenia lub zakłada 1-2 szwy wchłanialne, by szybciej się zamknęły.
Cały zabieg trwa zwykle 10-20 minut. Pacjent przez cały czas jest świadomy i nie odczuwa bólu, jedynie dotyk czy lekkie pociąganie. Po zakończeniu nakłada się niewielki opatrunek. Pacjent może zaraz po zabiegu wstać i po krótkiej obserwacji (kilkanaście minut) wyjść do domu.
-
Rekonwalescencja
Choć wycięcie fałdów to niewielka ingerencja, ale jak przy każdej ranie w okolicy odbytu, ważna jest odpowiednia higiena i cierpliwość w gojeniu. Po ustąpieniu znieczulenia pacjent może odczuwać niewielki ból czy szczypanie – zwykle wystarczają dostępne bez recepty leki przeciwbólowe (paracetamol, ibuprofen) w razie potrzeby. Okolica może być lekko obrzęknięta przez parę dni.
Zaleca się codzienne podmywanie letnią wodą (bez drażniących mydeł, ewentualnie szare mydło lub płyny zalecone przez lekarza) szczególnie po wypróżnieniu, i osuszanie czystym ręcznikiem lub delikatnym papierem przez dotykanie (nie pocieranie). Opatrunek (np. kawałek gazy) można nosić w bieliźnie dla ochrony przed otarciem i pochłaniania ewentualnej drobnej wydzieliny – zmieniać go należy przynajmniej dwa razy dziennie.
Jeśli założono szwy, są one często rozpuszczalne i nie wymagają zdejmowania; gdyby były nierozpuszczalne, lekarz umówi wizytę za ~7 dni w celu ich usunięcia. Ważne jest, aby unikać zaparć w okresie gojenia – dieta bogata w błonnik, dużo płynów i ewentualnie łagodny środek przeczyszczający pomogą uzyskać miękki stolec, który nie podrażni rany.
Gojenie drobnych ranek po fałdach zwykle trwa około 1-2 tygodni. W tym czasie lepiej wstrzymać się od intensywnego wysiłku fizycznego czy sportu, by nie wywoływać nadmiernego napięcia w okolicy krocza. Większość pacjentów może jednak wrócić do siedzącej pracy już następnego dnia lub po paru dniach – wedle samopoczucia.
Po pełnym wygojeniu (kontrola u lekarza wskazana w razie jakichkolwiek wątpliwości) pacjent odczuwa wyraźną różnicę: okolica odbytu jest gładka, łatwiejsza w higienie, znika uczucie przeszkody czy dyskomfortu, który wcześniej powodowały fałdy.
Umów się na wizytę
Wycięcie fałdów brzeżnych to niewielki zabieg, ale potrafiący znacząco poprawić komfort życia pacjenta. Dzięki niemu codzienna higiena staje się łatwiejsza, a uczucie wstydu czy dyskomfortu znika.
Jeśli zauważyłeś u siebie fałdy okołoodbytnicze i są one dla Ciebie problematyczne, warto zgłosić się na konsultację. W PCC Toruń zabieg usunięcia fałdów brzeżnych przeprowadzany jest przez doświadczonych lekarzy, w przyjaznej atmosferze i z dbałością o Twój komfort.
Zapraszamy do kontaktu – chętnie pomożemy Ci pozbyć się tej niedogodności i poczuć się lepiej.