Endoprotezy kolana
Endoproteza kolana to operacja polegająca na całkowitej wymianie zniszczonego stawu kolanowego na sztuczny. Przyczyną zniszczenia zwykle jest choroba zwyrodnieniowa kolana (gonartroza) – dochodzi wtedy do starcia chrząstki stawowej, deformacji kości i bólu uniemożliwiającego chodzenie. Endoprotezoplastyka (alloplastyka) ma na celu zastąpienie uszkodzonych elementów stawu protezą, która przejmie ich funkcje ruchowe.
Przebieg zabiegu
Podczas zabiegu w znieczuleniu (najczęściej podpajęczynówkowym lub ogólnym) chirurg ortopeda usuwa zniszczone powierzchnie stawowe kości udowej i piszczelowej – resekcji podlega warstwa końcowa kości wraz z pozostałością chrząstki. Następnie w kości modelowane są odpowiednie łoża pod komponenty sztucznego stawu. Standardowa endoproteza kolana składa się z metalowej komponenty udowej (odtwarzającej kłykcie kości udowej), metalowej komponenty piszczelowej (tacy) oraz polietylenowej wkładki między nimi, pełniącej rolę chrząstki (amortyzatora). Czasem również powierzchnia rzepki jest wymieniana na implant polietylenowy.
Elementy protezy mocuje się do kości za pomocą cementu kostnego lub – w przypadku protez bezcementowych – poprzez ich klinowanie i docisk, co pozwala kościom zrosnąć się z porowatą powierzchnią implantu. Cała operacja trwa około 1,5–2 godzin. W naszym Centrum wykorzystujemy wysokiej jakości endoprotezy renomowanych firm, o udokumentowanej trwałości – większość nowoczesnych implantów kolanowych służy pacjentom przez kilkanaście a nawet kilkadziesiąt lat.
Wskazania i oczekiwane rezultaty
Do endoprotezoplastyki kolana kwalifikują się pacjenci z zaawansowaną chorobą zwyrodnieniową kolan lub innym nieodwracalnym uszkodzeniem stawu (np. pourazowe zmiany po wieloodłamowych złamaniach, choroba reumatyczna) – gdy ból kolana występuje nawet w spoczynku, a chodzenie i podstawowe czynności są poważnie utrudnione. Decyzję o operacji podejmuje ortopeda po analizie objawów pacjenta oraz badań obrazowych.
Endoproteza kolanowa jest jedną z najbardziej efektywnych operacji w ortopedii – u ponad 90% operowanych uzyskuje się znaczną redukcję bólu i poprawę funkcji stawu. Pacjenci po rehabilitacji mogą chodzić bez bólu, często bez konieczności używania laski czy kul, powracają do aktywności życia codziennego, a nawet do umiarkowanego uprawiania sportu (np. jazda na rowerze, pływanie). Oczywiście sztuczny staw ma pewne ograniczenia – nie zaleca się np. uprawiania sportów kontaktowych czy dźwigania bardzo ciężkich przedmiotów – jednak w porównaniu ze stanem sprzed operacji jakość życia ulega ogromnej poprawie.
Przebieg leczenia i rehabilitacja
-
Po operacji endoprotezy kolana pacjent pozostaje w szpitalu zwykle 4 dni. Już w pierwszej dobie rozpoczyna się usprawnianie – fizjoterapeuta pomaga w wykonaniu pierwszych kroków oraz pokazuje ćwiczenia oddechowe i przeciwzakrzepowe. Kolano bywa zabezpieczone drenem (na 1 dzień) i opatrunkiem uciskowym. Ból pooperacyjny kontrolowany jest za pomocą nowoczesnych środków przeciwbólowych oraz często za pomocą ciągłej blokady nerwów.
-
Pierwsze tygodnie po zabiegu to intensywna rehabilitacja: ćwiczenie zakresu zgięcia i wyprostu kolana (często z pomocą szyny CPM – ciągłego ruchu biernego), trening chodzenia, wzmacnianie mięśnia czworogłowego. Pacjent wypisywany jest do domu zwykle z kątem zgięcia ok. 70–90° i z zaleceniem kontynuacji ćwiczeń ambulatoryjnie lub w ramach rehabilitacji stacjonarnej. Szwy z rany usuwa się po około 2 tygodniach. Do 6. tygodnia większość chorych osiąga zgięcie >90° i sprawnie porusza się o kulach.
-
Pełna rehabilitacja trwa kilka miesięcy – przynajmniej 3–4 miesiące do uzyskania swobodnego chodzenia i ok. 6–9 miesięcy do optymalnego wyniku funkcjonalnego. Proteza kolana zapewnia jednak stabilność i eliminuje ból stawu, co pozwala pacjentom odzyskać samodzielność. Przed wypisem z kliniki uczymy pacjentów zasad życia z endoprotezą, m.in. unikania skrajnych pozycji (np. klęczenia, kucania) czy dbania o prawidłową wagę ciała, by nie przeciążać implantu. Regularne wizyty kontrolne (pierwsza po 2 tygodniach, kolejna po 2 miesiącach) umożliwiają ocenę funkcjonowania protezy i wczesne wychwycenie ewentualnych problemów (np. obluzowania, które jednak w pierwszych latach po operacji zdarzają się rzadko).
Sprawdź także:
Poznaj pozostałą ofertę Prywatnego Centrum Chirurgii w Toruniu:
