Artroskopia kolana
Artroskopia stawu kolanowego to nowoczesna, małoinwazyjna metoda operacyjna pozwalająca ortopedzie zajrzeć do wnętrza kolana i przeprowadzić tam precyzyjne zabiegi naprawcze.
Procedura polega na wykonaniu kilku niewielkich nacięć (zwykle dwóch lub trzech) w okolicy kolana, przez które wprowadzany jest artroskop – cienka rurka z kamerą – oraz mikro-narzędzia chirurgiczne. Kamera przekazuje obraz ze środka stawu na monitor, co umożliwia dokładną ocenę struktur wewnątrz stawu: powierzchni chrząstki, łąkotek, więzadeł krzyżowych, błony maziowej itp. W przeciwieństwie do tradycyjnej operacji, artroskopia nie wymaga rozległego cięcia ani odsłaniania całego stawu – dzięki temu zabieg jest mniej inwazyjny, a pacjent szybciej wraca do zdrowia. Artroskopię kolana wykonuje się najczęściej w znieczuleniu podpajęczynówkowym (od pasa w dół) lub ogólnym, a cały zabieg trwa zazwyczaj od około 30 minut do 2 godzin, w zależności od zakresu interwencji.
Jakie są wskazania do artroskopii kolana?
Zabieg ten stosuje się w wielu schorzeniach stawu kolanowego, zwłaszcza pourazowych i degeneracyjnych. Najczęstszym wskazaniem jest uszkodzenie łąkotki – artroskopowo można usunąć oderwany fragment łąkotki lub, jeśli to możliwe, zszyć uszkodzoną łąkotkę specjalnymi implantami. Kolejnym wskazaniem są uszkodzenia więzadeł krzyżowych (najczęściej zerwanie więzadła krzyżowego przedniego, ACL) – podczas artroskopii przeprowadza się ich rekonstrukcję z użyciem przeszczepu (np. własnego ścięgna mięśniowego).
Artroskopia pozwala także na leczenie uszkodzeń chrząstki stawowej – wykonuje się tzw. mikrozłamania lub shaving (wygładzenie) uszkodzonej chrząstki w celu pobudzenia jej regeneracji. Inne zabiegi artroskopowe to usunięcie ciał wolnych ze stawu (np. oderwanych fragmentów chrzęstno-kostnych), przecięcie i usunięcie przerośniętego fałdu maziowego, synowektomia (wycięcie zmienionej zapalnie błony maziowej np. w RZS) czy też leczenie nawykowej (nawracającej) destabilizacji rzepki. W przypadku niektórych zmian zwyrodnieniowych kolana artroskopia pozwala wykonać tzw. debridement stawu – oczyszczenie stawu z uszkodzonych tkanek i „przepłukanie” go, co może przynieść ulgę w bólu w początkowych stadiach choroby zwyrodnieniowej.
-
Przebieg zabiegu i rekonwalescencja
Artroskopia kolana jest zazwyczaj wykonywana w trybie chirurgii jednego dnia – pacjent po zabiegu spędza krótki czas w oddziale i często może wrócić do domu jeszcze tego samego dnia. Bezpośrednio po operacji kolano bywa obrzęknięte i mogą występować dolegliwości bólowe o umiarkowanym nasileniu (łagodzone skutecznie przez leki przeciwbólowe); z reguły największy dyskomfort odczuwany jest w pierwszych 1–2 dniach po zabiegu.
Ważne jest odciążanie operowanej kończyny przez kilka dni – pacjent porusza się o kulach, stosuje zimne okłady, utrzymuje kończynę uniesioną w spoczynku. Zalecana jest rehabilitacja pod okiem fizjoterapeuty: ćwiczenia zakresu ruchu kolana, ćwiczenia izometryczne mięśnia czworogłowego uda, a następnie trening chodu. Szwy skórne usuwa się około 10–14 dni po artroskopii. Powrót do pełnej aktywności zależy od rodzaju przeprowadzonego zabiegu – proste artroskopie diagnostyczne lub usunięcie łąkotki to rekonwalescencja trwająca zwykle kilka tygodni, natomiast po rekonstrukcji więzadła krzyżowego pełny powrót do sportu zajmuje około 6–9 miesięcy intensywnej rehabilitacji.
Mimo takiej rozpiętości, artroskopia jest zabiegiem znacznie mniej obciążającym niż operacje otwarte – pozostawia jedynie drobne blizny na skórze i wiąże się z mniejszym ryzykiem powikłań, co czyni ją bardzo popularną metodą leczenia schorzeń kolana.